41 | Viret Frédéric (1822-1898)

Frédéric Viret (1822–1898)

Koordirigent, componist van heilige muziek en pionier in vocale expressie

Frédéric Viret werd geboren op 18 februari 1822, en groeide op in een tijd waarin Parijs het centrum was van muzikale, intellectuele en artistieke bloei. Al op jonge leeftijd bleek zijn muzikale begaafdheid uitzonderlijk: hij was leerling van de kerkelijke meesters van Saint-Merri en Saint-Roch, en werd op zijn zestiende al aangesteld als koordirigent van Saint-Merri — een positie die zelden door zo'n jonge musicus werd vervuld.

In 1854 werd Viret dirigent van de keizerlijke kerk van Saint-Germain l’Auxerrois, een functie die hem definitief op de kaart zette in het Parijse muziekleven. Hij stond bekend als een briljant leider van koorverenigingen, in het bijzonder van een gemengd gezelschap van amateurzangers met uitzonderlijk hoge vocale kwaliteiten — een zeldzaamheid in het Parijs van zijn tijd.

Dirigent, netwerker, bruggenbouwer

Viret stond aan het hoofd van indrukwekkende muzikale uitvoeringen, waaronder missen met een orkest van 150 musici, samen met de Duitse componist en dirigent JB Stiegler, lid van de Beierse Muziekacademie. Hun samenwerking leidde hem ook naar Duitsland, waar Viret zich verder verdiepte in zangkunst en vocale expressie.

Hij werkte eveneens nauw samen met Johann Peter Cavallo, een gevierd organist. Samen gaven zij het tijdschrift Les Veillées des Salons uit — een muzikale publicatie die zowel pianopartituren als vocale composities verspreidde, en bijdroeg aan de muzikale vorming van een breed publiek.

Een man van vele kunsten

Hoewel muziek zijn centrale roeping was, was Frédéric Viret meer dan een koorleider: hij was dichter, autodidactisch schilder en amateurfotograaf — een echte representant van het 19e-eeuwse kunstenaarsideaal waarin disciplines in elkaar overliepen. Zijn artistieke werk werd geprezen om zijn gevoeligheid, zijn zang om zijn warmte en kracht, en zijn karakter om zijn integriteit.

Als medeoprichter van de Société des Sciences Industrielles, des Arts et des Belles Lettres de Paris, en van de Société Libre des Beaux-Arts, speelde hij ook een rol in het intellectuele netwerk van zijn tijd — een brug tussen muziek, wetenschap en vrije kunsten.

Overlijden en nagedachtenis

Frédéric Viret overleed op 3 mei 1898. Zijn naam is sindsdien wat op de achtergrond geraakt, maar zijn leven weerspiegelt de rijke, veelzijdige cultuur van het 19e-eeuwse Frankrijk: één waarin een autodidact de kathedralen kon laten klinken, een recensent koren kon stuwen tot hoog niveau, en een kunstenaar meerdere stemmen kon vinden — in woord, beeld en muziek.

Hij rust als getuige van een tijd waarin de stem — letterlijk en figuurlijk — centraal stond.