27 januari 1823 – 22 april 1892
Componist – Innovator van het Frans orkestrepertoire
Édouard-Victoire-Antoine Lalo werd geboren in Lille, in het noorden van Frankrijk, in een familie van Spaanse afkomst. Al vroeg toonde hij muzikaal talent en vertrok op jonge leeftijd naar Parijs, waar hij viool studeerde aan het Conservatoire de Paris. Zijn carrière als violist en componist verliep aanvankelijk moeizaam: het Parijse publiek was in de vroege 19e eeuw weinig geïnteresseerd in symfonische muziek — de opera overheerste.
Lalo zou pas op latere leeftijd nationale en internationale erkenning krijgen.
In zijn jonge jaren was Lalo vooral actief als altviolist in verschillende kamermuziekensembles. Hij componeerde in deze periode strijkkwartetten, pianotrio’s en vioolsonates, die getuigen van zijn grote technische vaardigheid en voorliefde voor het Duitse model, met name Beethoven, Schumann en Brahms. Deze werken werden nauwelijks uitgevoerd, maar vestigden wel zijn naam onder collega’s als een solide vakman.
Lalo brak pas echt door in de jaren 1870, dankzij zijn samenwerking met de beroemde Spaanse violist Pablo de Sarasate. Voor hem schreef hij zijn bekendste werk:
➡️ Symphonie espagnole voor viool en orkest (1874), een hybride van symfonie en concert, waarin virtuositeit en folkloristische kleur samensmelten.
Het stuk sloeg in als een bom — een exotische, ritmisch prikkelende en briljant georkestreerde compositie die Lalo’s naam vestigde. De kleurrijke, ritmische stijl van dit werk was invloedrijk en zou onder anderen Bizet (in Carmen) en Ravel inspireren.
Andere belangrijke orkestwerken:
Celloconcert in d-mineur (1877)
Namouna, balletmuziek
Le roi d’Ys, zijn enige succesvolle opera (uitgevoerd in 1888)
Hoewel Lalo aanvankelijk weinig succes had in het theater, was zijn opera Le roi d’Ys een onverwacht succes in zijn latere jaren. Gebaseerd op een Bretonse legende, combineerde het de traditie van Gounod en Massenet met Lalo’s krachtige orkestratie en dramatische flair. Het werd lange tijd beschouwd als een parel van het Franse operarepertoire.
Édouard Lalo overleed in Parijs op 22 april 1892, op 69-jarige leeftijd. Hij werd bijgezet op het Cimetière du Père-Lachaise. Zijn invloed wordt vaak onderschat, maar hij was een brugfiguur: tussen kamermuziek en orkest, tussen Frankrijk en Duitsland, tussen klassieke vormen en nationale kleur.
Zijn muziek leeft voort in de concertzaal, vooral dankzij de Symphonie espagnole, en in de herwaardering van zijn celloconcert en orkestwerken door solisten en dirigenten die de subtiliteit én de flair van zijn stijl weten te combineren.